Uzależnienie to nabyta, silna potrzeba wykonania jakiejś czynności bądź zażywania jakiejś substancji psychoaktywnej. Osoby uzależnione nie potrafią zapanować nad pragnieniem przyjęcia kolejnej dawki lub ponownego wykonania danej czynności. Zachowują się tak jakby robiły to wbrew swojej woli. Dotyczy to zarówno alkoholików sięgających po kolejny trunek, lekomanów zażywających kolejną dawkę leku czy też hazardzistów po raz kolejny obstawiających zakłady u bukmachera.
Pierwszym krok wyjścia z nałogu rozpoczyna się od uświadomienia sobie problemu oraz rozumienia jakie skutki niesie za sobą ich dalsze zażywanie. Kolejnym krokiem jest motywacja, gdyż znalezienie czynnika motywującego nas do wyrwania się ze szponów nałogu w znacznym stopniu ułatwia ten proces. Następnym krokiem jest abstynencja, ponieważ detoks i wstrzemięźliwość jest bardzo ważnym aspektem wychodzenia z nałogu. Ostatnim krokiem jest terapia – osoby specjalizujący się w leczeniu nałogów z pewnością pomogą w szybszym odzyskaniu sił oraz zmniejszą możliwość powrotu do uzależnienia.
Świadomość
Osoba uzależniona musi uświadomić sobie, że tkwienie w nałogu ma negatywny wpływ na jej życie. Bardzo ważne jest, aby uzależniony z własnej woli i w pełni świadomy problemu, z którym się boryka, podjął decyzję o podjęciu leczenia oraz wyjściu z nałogu. Osoba uzależniona musi zrozumieć, iż wskutek jego uzależnienia, cierpi nie tylko on, ale również bliskie mu otoczenie. Bardzo często dochodzi do odcięcia się od najbliższych, utraty pracy czy też straty swojego majątku. Osoba uzależniona, niszczy swoje życie w każdej sferze, tylko po, aby dalej tkwić w nałogu.
Kolejnym istotnym elementem jest ustalenie jakie czynniki zewnętrzne mają wpływ na pogłębianie się uzależnienia. Jeżeli przebywanie w danym towarzystwie lub w danym miejscu wzbudza chęć powrotu do nałogu, należy natychmiast oraz bezwzględnie odciąć się od tych czynników. Bardzo często zdarza się, iż towarzystwo, w którym wcześniej spędzało się czas i wspólnie „pielęgnowało” nałóg, będzie chciało przekonać osobę uzależnioną do powrotu. W takim przypadku należy być asertywnym, odmówić, a następnie zerwać jakikolwiek kontakt z tymi ludźmi.
Niezmiernie istotna jest świadomość, iż uzależnienie ma tylko negatywne skutki na nasze życie i należy jak najszybciej dążyć do tego, żeby się od niego uwolnić.
Motywacja
Powodzeniem w wyjściu z nałogu jest również motywacja, która daje siłę do walki z nałogiem. Taka motywacja charakteryzuje się przede wszystkim bardzo silną wolą, którą należy trenować – szczególnie w chwilach słabości, które mogą okazać się zgubne. Osoby uzależnione bardzo często spisują powody oraz cele, które motywują je do zerwania z nałogiem. Może być to chęć odzyskania i naprawienia więzów rodzinnych, odbudowania kariery zawodowej. Nie należy tutaj pomijać kwestii poprawienia zdrowia, zarówno psychicznego jak i fizycznego. Wieloletnie skutki zażywania różnego rodzaju substancji doprowadza do wyniszczenia organizmu, w tym negatywnie wpływa na pracę mózgu. Motywacja to jeden z czynników, który napędza osobę uzależnioną do działania i daje jej siłę w chwilach słabości.
Abstynencja
Kolejnym krokiem w wyjściu z nałogu jest abstynencja (niezmierną rolę w tym przypadku odgrywa wspominana wyżej motywacja). Tylko zachowanie trzeźwości pozwala na podejmowanie racjonalnych decyzji pozwalających na wyjście z nałogu. Detoks dotyczy każdej sfery uzależnienia, niezależnie od tego czy jest się alkoholikiem, narkomanem czy hazardzistą. Kluczem do abstynencji jest eliminowanie negatywnych czynników, które wpływają na powrót do uzależnienia. Należy nauczyć się reagować na różnego rodzaju bodźce zewnętrzne w taki sposób, aby nie pozwolić sobie na chwilę słabości i powrót do nałogu.
Bardzo istotne jest również oczyszczenie organizmu i wyeliminowanie fizycznych objawów, które w dużej mierze pozwalają na zachowanie abstynencji. Należy zachować równowagę hormonalną organizmu, gdyż podejmowanie określonych czynności związanych z rzuceniem nałogu prowadzi m.in. do wahań nastroju czy też lęków, a w zależności od rodzaju uzależnienia dochodzą również inne objawy np. gorączka czy wymioty. W zachowaniu równowagi hormonalnej osobie uzależnionej pomoże odpowiedni specjalista, który podejmie właściwe leczenie, łagodząc występowanie negatywnych skutków fizycznych oraz psychicznych.
Terapia
Żeby osoba uzależniona wyrwała się ze szponów nałogu i odniosła sukces w walce z nim niezmiernie istotne jest rozpoczęcie terapii, aby terapia była skuteczna należy przede wszystkim wykonać wszystkie trzy kroki opisane powyżej. Inaczej taka terapia może zakończyć się niepowodzeniem. Osoba uzależniona nie zawsze otrzymuje należne mu wsparcie, przez co czuje się odosobniona w swoich problemach. Czasami również obecność bliskich nie pomaga, gdyż osoby te, nie potrafią radzić sobie w takich sytuacjach i dodatkowo stresują osobę próbującą wyjść z nałogu. Leczeniem uzależnień zajmują się zarówno ośrodki państwowe jak i prywatne, gdzie realizuje się terapię indywidualną oraz grupową. Przepisywane są również środki farmakologiczne, które eliminują lub uśmierzają fizyczne oraz psychiczne objawy odstawienia.
Sukces wyjścia z nałogu zależy od wielu czynników i aby z nim walczyć należy w tym samym czasie uczęszczać na terapię, motywować się oraz pozostawać w abstynencji. Osobom uzależnionym bardzo trudno jest zerwać z nałogiem i bardzo często ich próby kończą się fiaskiem, dlatego aby skutecznie uwolnić się od uzależnienia nie wystarczy samozaparcie, ale także pomoc specjalistów i wsparcie bliskich.